Husein-kapetan Gradaščević (1802 – 1834), poznatiji kao Zmaj od Bosne, bio je vojskovođa u službi Osmanlijskog Cartstva, a kasnije bošnjački kapetan koji se borio za bosansku autonomiju u Osmanlijskom Carstvu. Rođen je u Gradačcu 1802. godine. Odrastao je okružen političkom klimom nemira u zapadnim dijelovima Osmanlijskog Carstva. Nakon što je Dželaludin-paša otrovao njegovog brata Murat-kapetana 1821 godine, Gradaščević se našao na čelu Gradačačke vojne kapetanije. Husein je tokom svog kapetanstva razvio ugled u narodu zbog svog mudrog vladanja i tolerancije, te je postao jedan od poznatijih osoba u Bosni.
S Rusko-turskim ratom (1828–29) porastao je značaj Gradaščevića, tako da mu je bosanski guverner dao zadatak da mobilizira vojsku između Drine i Vrbasa. Do 1830. Gradaščević je postao glasnogovornik svih osmanskih kapetana u Bosni, te je ordinizirao odbranu u svjetlu moguće srpske invazije. Potaknuti reformama osmanskog sultana Mahmuda II, kojima su ukinuti janjičari i oslabile plemićke privilegije, te autonomiju i teritoriju dodijeljenu Kneževini Srbiji, veliki dio bosanskog plemstva se ujedinio i pobunio.
1831. godine Husein Gradaščević je izabran za vođu pokreta za Bosansku autonomiju, a preuzeo je i titulu vezira. Brzo je otjerao osmanskog vezira i ostale protivnike bosanske autonomije, te tako postao de facto vladar Bosanskog pašaluka. Ovaj ustanak imao je za cilj ostcarivanje autonomije, a trajao je 3 godine i uključivao je zahtjev za ukidanje osmanskih lojala uglavnom u Hercegovini. Među zapaženim dostignućima je i to da je Gradaščević 18. jula iste godine predvodio bosansku vojsku, koja je savladala osmanlijsku vojsku pod zapovjedništom velikog vezira u blizini Štimlja na Kosovu. Odlučuje da ne nastavi pohod i vraća se u Bosnu gdje su ga njegovi vojnici proglasili novim vezirom 12. septembra. Međutim, nakon 3 godine borbi ustanak nije uspio, dok su sve kapetanije ukinute do 1835.
Husein Gradaščević je morao bježati u Habsburšku monarhiju 31. maja. Odatle je on pregovarao sa sultanom da se vrati u Osmanlijsko Carstvo, koji njegovu želju odobrava, ali se nije mogao vratiti u Bosnu. Seli u Beograd, a zatim u Istanbul, gdje je umro 17. augusta, 1834 godine. Gradaščević je dobio počasnu titulu “Zmaj od Bosne”, a i danas se smatra bošnjačkim narodnim junakom i jedan je od uglednijih ličnosti u historiji Bosne i Hercegovine.
